USPJEŠNO REALIZOVAN ZNAČAJAN MEĐUNARODNI PROJEKAT U ORGANIZACIJI LOVAČKOG SAVEZA CRNE GORE

Organizacija Ujedinjenih nacija za hranu i poljoprivredu - FAO i Lovački savez Crne Gore potpisali su Ugovor u kojem je precizno definisano kako da Lovački savez Crne Gore napravi pregled lovišta i organizuje obuku lica koja u lovištima Crne Gore obavljaju stručne poslove (upravnici lovišta), a sve u svrhu jačanja spremnosti Crne Gore u slučaju pojave Afričke kuge svinja na njenoj teritoriji.

Zakonom o divljači i lovstvu ("Sl. list CG", br. 52/08 i 48/15) na teritoriji Crne Gore, ustanovljeno je 31 lovište i osnovana 4 lovišta sa posebnom namjenom, ukupne površine 1.285.991 ha.

Lovišta posebne namjene („Piva“, „Ljubišnja“, „Komovi“ i „Dragišnica“), po osnovu tog zakona, isključivo koristi organ državne uprave nadležan za gazdovanje šumama (Uprava za šume), a lovišta - pravna lica koja ispunjavaju zakonom predviđene uslove za to, koja obezbijede da stručne poslove uzgoja, zaštite i organizovanja lova divljači obavljaju lica odgovarajuće struke i da imaju obezbijeđenu i organizovanu službu čuvanja lovišta.Vlada Crne Gore po osnovu prethodno raspisanog javnog konkursa dodjeljuje lovišta na korišćenje na period od 10 godina.

Zakonom o nacionalnim parkovima („Službeni list CG“, broj 56/09) na teritoriji Crne Gore ustanovljeno je pet nacionalnih parkova: „Lovćen“, „Skadarsko jezero“, „Biogradska gora“, „Durmitor“  i  „Prokletije“ ukupne površine 107.470 ha.

Divljač Crne Gore je nacionalno, prirodno bogatstvo i dobro od opšteg interesa i ono se kao takvo nalazi u  državnoj svojini.

U Crnoj Gori, prema krovnom planskom dokumentu - Programu razvoja lovstva Crne Gore za period 2004 – 2024 uzgojnu krupnu divljač čine: srna obična (Capreolus capreolus L.); divokoza (Rupicapra rupicapra L.); mrki medvjed (Ursus arctos L.) i svinja divlja (Sus scropha L.); sitnu uzgojnu divljač zec obični (Lepus europaes); jarebica kamenjarka (Alectoris graeca Meissn.) i fazan (Phasianus sp. L.). dok su vrste divljači za uzgajanje u ograđenim lovištima - uzgajalištima: jelen obični (Cervus elaphus L.); jelen lopatar (Dama dama L.); i muflon (Ovis musimon Pall.).

Svinja divlja (Sus scropha L.), za nas interesantna vrsta u ovom projektu, naseljava sva lovišta i lovišta posebne namjene, gdje je stalna vrsta ili vrsta u prolazu, a prisutna je i u Nacionalnim parkovima. Iz tog razloga na obuku su pozvana i obučena sva lica koja obavljaju stručne poslove uzgoja, zaštite i organizovanja lova divljači kod korisnika lovišta, Uprave za šume i Nacionalnih parkova, u kojima se, nažalost, ne vrši lov.

Lovno-produktivna površina za svinju divlju Programom razvoja lovstva Crne Gore procjenjuje se na 468.000 ha. Većina staništa pripadaju, uglavnom II bonitetu. Osnovni fond divljači se planira sa 12 grla na 1.000 ha lovno-produktivne površine, tako da bi brojnost megapopulacije svinje divlje u lovištima Crne Gore iznosila 5.616 grla.

Prema Bazi podataka Lovačkog saveza Crne Gore o stanju populacija divljači u lovištima, evidentno je da brojnost ove populacije iz godine u godinu raste,  i da se, s druge strane,  planirani odstrel u potpunosti ne koristi ponajviše iz raloga malog broja lovnih dana i nepovoljnih vremenskih uslova u toku zime kada je sezona lova na ovu divljač u brdsko-planinskim lovištima.

Lovački savez Crne Gore, u vezi ugovorenog posla, tokom mjeseca septembra 2021 za svako lovište i lovište posebne namjene proveo je anketu o osnovim karakteristikama lovišta, stanju populacije divlje svinje u lovištu, statusu lovišta u pogledu ugroženosti od afričke kuge svinja, kontroli procedure lova, neškodljivog uklanjanja leševa, biosigurnosnim mjerama koji se primjenjuju u lovu divlje, a tokom mjeseca oktobra 2021 godine organizovao tri radionice na kojima su se upravnici – stručna lica u lovištima, lovištima posebne namjene i nacionalnim parkovima upoznali sa Afričkom kugom svinja (teoretski dio) i obučili kako uzeti uzorake od odstrijeljene ili pronađene uginule divlje svinje, načinu i postupanju sa uzorcima, iznutricama, mesom i trofejima kod redovnog odstrijela ili sanitarnog odstrijela te drugim pojedinostima koji prate odstrel divlje svinje (praktični dio).

FAO je dao preporuku da anketu provedu stručna lica Lovačkog saveza Crne Gore, a da odgovore na anketu daju upravnici korisnika lovišta i upravnici lovišta sa posebnom namjenom kojima upravlja Uprava za šume i na taj način je i sprovedena anketa.

Prethodno je svim učesnicima obavljen razgovor u kome je pojašnjena svrha i cilj anketiranja, i dostavljeni u elektronskoj i printanoj verziji primjerci anketa. Potom je sa svakim učesnikom pojedinačno popunjena anketa.

Ankete, njih 35, su zatim skenirane i podaci iz njih unešeni u exsel tabele.

Exsel tabele (pojedinačna i zbirna), skenirane ankete, te fotografije svih lovišta su u predviđenom roku dostavljene FAO.

Lovački savez Crne Gore, realizujući dalje svoje obaveze iz Ugovora, organizovao je, u skladu sa mjerama Vlade Crne Gore donešenim u cilju suzbijanja koronavirusa, tri radionice za obuku (trening) i to: u Cetinju petog oktobra, Plužinama šestog, i u Mojkovcu sedmog oktobra 2021 godine.

Odabir lokacija za obuku pažljivo je planiran. Gledano je da se na mom mjestu okupe učesnici iz sličnih lovnih područja po prirodnim uslovima, stanju populacija divlje svinje i kulturno istorijskom naslijeđu običaja i načina lova divlje svinje. Prethodno su sva potencijalna mjesta za obuku, od strane službenika Lovačkog saveza Crne Gore, obiđena i odabrana ona najbolja za koje je ustanovljeno da tu postoje svi uslovi za obuku, odnosno izvođenje teoretskog i praktičnog dijela.

Potom su napravljenje, u kontaktima sa korisnicima lovišta, Upravom za šume i Nacionalnim parkovima, liste učesnika po radionicama i, kao što je to rađeno i kod anketiranja, sa svim učesnicima obuke obavljen razgovor u kome je pojašnjena svrha i cilj obuke. Svima su  dostavljeni u elektronskoj verziji primjerci Priručnika o bolesti Afrička kuga svinja kod divljih svinja i mjerama biosigurnosti tokom lova, čiji su glavni autori Vittorio Guberti, Sergei Khomenko, Marius Masiulis, Suzanne Kerba, kako bi se materija koja će biti izlagana još više približiti učesnicima obuke.

Takođe, detaljno su sa korisnicima lovišta razrađeni planovi lova divlje svinje i u tu svrhu određeni reviri za lov i način i vrijeme kada će se odstrijel izvršiti.

Sva potrebna oprema za izvođenje teoretskog dijela obuke je na vrijeme pripremnjena, a na vrijeme je nabavljena i oprema i sredstva za izvođenje praktičnog dijela.

Sredstva zaštite, u skladu sa donešenim mjerama Vlade Crne Gore u cilju suzbijanja od koronavirusa su blagovremeno nabavljena i bila su dostupna svim učesnicima tokom anketiranja i tokom izvođenja obuke.

Na obuku u Cetinju pozvani su predstavnici korisnika lovišta, lovačka društava, organizacije i javna preduzeća i to: LO „Orjen“- Herceg Novi, LD „Risan“ - Risan, LU „Kotor“ - Kotor, LU „Tivat“- Tivat, LD „Primorje“ - Budva, Paštrovska LO - Petrovac, DOO Lovstvo - Bar; DOO Ulcinj - Ulcinj, LD „Cetinje“ - Cetinje, LD „Manastir Morača“ – Manastir Morača, LO „Podgorica“ - Podgorica, LD „Zeta“ Golubovci kao i predstavnici Nacionalnih parkova sa ovog područja NP „Lovćen“ i NP „ Skadarsko jezero“.

Obuci na Cetinju nije prisustvovao upravnik lovišta „Risan“ iz Risna kao ni stručno lice NP „Skadarsko jezero“ koji svoje odsustvo nisu opravdali, dok su obuci odazvali svi drugi pozvani, njih 23 uključujući i predstavnike Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove.

Na obuku u Plužinama pozvani su predstavnici LD „Pljevlja“ - Pljevlja, LD „Durmitor“ - Žabljak, SLRD „Komarnica“ - Šavnik, LU „Bajo Pivljanin“ - Plužine, LO „Dr Zoran Kesler“- Nikšić, LO „Ilija Milović“ - Grahovo, LU „Bratogošt“ – Velimlje, DOO Danilovgrad, kao i Uprava za šume – Pljevlja predstavnici lovišta posebne namjene: „Ljubišnja“, „Piva“ i „Komarnica“ i predstavnici NP Durmitor.

Obuci u Plužinama nije prisustvovao upravnik lovišta „Durmitor“ iz Žabljaka, koji svoje odsustvo nije opravdao, dok su se obuci odazvali svi drugi pozvani, njih 23 uključujući i predstavnike Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove.

Na obuku u Mojkovcu pozvani su predstavnici: LO „Maja Karanfili“ – Gusinje; LO „Hridsko jezero“ – Plav; LO „Komovi“ – Andrijevica; LO „Ivangrad“ – Berane; LD „Hajla“ – Rožaje; LO „Petnjica“- Petnjica: LO „Bijelo Polje“ – B. Polje; LO „M. Bulatović“ Mojkovac; LD „Rovca“ – Kolašin; LD „Lovac“ – Kolašin i predstavnici Uprava za šume – Pljevlja LPN Komovi i NP Prokletije i NP Biogradska Gora.

Obuci u Mojkovcu iz opravdanih razloga samo upravnik lovišta posebne namjene  „Komovi“ iz Uprave za šume – Pljevlja, koji svoje odsustvo nije opravdao dok su obuci odazvali svi drugi pozvani, njih 22 uključujući i predstavnike Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove.

Sam tok radionica planiran je agendom, a pozivi učesnicima štampani i poslati putem pošte, kao u PDF putem e-maila, i na kraju vajber porukom.

U periodu od vremena poslatih poziva do vremena održavanja radionica obišli smo ponuđače ugostiteljskih usluga. Uslijedio je odabir najpovoljnije ponude, ne zamnemarujući kvalitet, i sa ponuđačem dogovorili usluge osvježenja tokom obuke i ručka nakon završetka obuke.

Tok obuke odvijao se po prethodno pripremnjenoj Agendi, u terminu od 10 -15 sati.

Radionice u svim mjestima otvorio je sekretar Lovačkog saveza Crne Gore, Mladen Ćabak, koji je pozdravio prisutne, zahvalio se Organizaciji Ujedinjenih nacija za hranu i poljoprivredu – FAO što je omogućila ovu obuku, predstavio predavača i prisutnim poželio dobar rad i dobro druženje.

Izvođenje nastave i teoretskog i praktičnog dijela od strane FAO trenera, gospodina Jovana Mirčete bilo je na najvišem nivou. Tema je teoretski izlagana i praktično pokazana na način kako to rade vrsni predavači, plijenjeći pažnju publike. Izlaganje je bilo popraćeno i primjerima iz ličnog iskustva predavača u borbi sa Afričkom kugom svinja, ilistrovano i prezentovano na platnu u Power Pointu.

Prisutni obuci su aktivno učestvovali u radu, komentarišući i postavljajući pitanja na koja su od predavača, ali i predstavnika stručne službe Lovačkog saveza Crne Gore i predstavnika Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, koji su dali poseban pečet ovim radionicama, dobijali odgovore.

Takođe poseban pečat dalo je prisustvo stručnih lica iz lovišta, lovišta posebne namjene i nacionalnih parkova na jednom mjestu jer je to bila prilika razmjene mišljenja i iskustva, da se dogovore i planiraju još bolju saradnju.

Sva predavanja završena su druženjem uz ručak.

Takođe sva predavanja su fotografisana i fotografije će biti proslijeđene u FAO, kao i skenirani spiskovi učesnika sa ličnim potpisima i telefonskim brojevima kao prilog ovom Izvještaju.

Još jednom koristimo priliku da se zahvalimo Organizaciji Ujedinjenih nacija za hranu i poljoprivredu – FAO što je omogućila ove obuke i izvrsnom FAO treneru, gospodinu Jovanu Mirčeti na izvrsno urađenoj obuci stručnih lica u lovištima, lovištima posebne namjene i nacionalnim parkovima u Crnoj Gori.